Beleidsregel migrerend werknemerschap en studiefinanciering

Studiefinanciering en migrerend werknemerschap

Studenten met een nationaliteit van één van de lidstaten van de Europese Unie of zij die daarmee gelijkgesteld zijn,1 kunnen net als Nederlandse studenten in aanmerking komen voor volledige studiefinanciering,2 indien zij, hun ouders of hun partner aangemerkt worden als migrerend werknemer.

Dit geldt ook voor scholieren van 18 jaar of ouder.3 Als zij, hun ouders of hun partner migrerend werknemer zijn kunnen zij net als Nederlandse scholieren van 18 jaar of ouder in aanmerking komen voor een tegemoetkoming op grond van de Wet tegemoetkoming onderwijsbijdrage en schoolkosten.

Het begrip ‘migrerend werknemer’ is niet vastomlijnd. Het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJ EU) heeft een ruim kader geschetst, waarbinnen de toetsing van het feit of een persoon als een migrerend werknemer moet worden beschouwd, zich dient te bewegen. Het kernelement van deze toetsing is het nagaan of een werknemer reële en daadwerkelijke arbeid verricht, die niet van zo geringe omvang is dat het om louter marginale en bijkomstige werkzaamheden gaat. Vereist is dat gedurende een bepaalde tijd, voor een ander en onder diens gezag in loondienst werkzaamheden worden verricht.

De student die als migrerend werknemer wil worden aangemerkt moet in ieder geval een arbeidsovereenkomst hebben afgesloten, de daarin overeengekomen hoeveelheid uren werken en daarvoor loon ontvangen.

Toekenning door DUO vooraf

Alvorens tot toekenning van studiefinanciering over te gaan, gaat de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) na of de student als migrerend werknemer kan worden aangemerkt. DUO gaat ervan uit dat iedere student de status van migrerend werknemer heeft als uit de door de student bij de aanvraag overgelegde passende arbeidsovereenkomst blijkt dat:4

• – de student gemiddeld 32 uur of meer per maand werkt;

• – de student gemiddeld meer dan 24 uur per maand werkt voor een duur van minimaal 6 maanden, of;

• – de student gemiddeld minimaal de helft van de bijstandsnorm verdient.

Als de student aan geen van deze voorwaarden voldoet, gaat DUO er in beginsel vanuit dat er geen sprake is van migrerend werknemerschap, tenzij de student kan aantonen dat er alsnog sprake is van reële en daadwerkelijke arbeid. Hierbij is van belang dat alle omstandigheden die te maken hebben met de aard van zowel de betrokken werkzaamheden als de betrokken arbeidsverhouding in hun geheel bekeken worden. Hierbij kan een veelheid van factoren van belang zijn, zoals de aard van de afgesloten arbeidsovereenkomst, het aantal gegarandeerde werkuren per maand, de hoogte van het loon en de bestendigheid van de arbeid.

DUO kent studiefinanciering toe voor de duur van de arbeidsovereenkomst.5 Bij een nul-uren- of oproepcontract staat niet op voorhand vast hoeveel uren de student gaat werken. Er wordt dan in beginsel voor een periode van zes maanden toegekend, of voor een kortere periode als de arbeidsovereenkomst van kortere duur is. Is de arbeidsovereenkomst van kortere duur dan geldt voor de toekenning in beginsel een minimum van drie maanden, tenzij er een concrete aanleiding is voor een kortere periode.

Een verlenging van de toekenning van studiefinanciering moet de student zelf aanvragen. Er wordt dan weer bezien of een passende arbeidsovereenkomst voorligt. Indien studiefinanciering was toegekend op basis van een nul-urencontract en opnieuw studiefinanciering wordt aangevraagd op basis van een nul-urencontract, wordt bij de verlengingsaanvraag tevens beoordeeld of de student in de voorgaande periode aan de eisen van migrerend werknemerschap voldeed, aan de hand van gegevens over de verrichte arbeid. Voldeed de student niet aan de eisen dan wordt de verlengingsaanvraag afgewezen. Hiervoor is gekozen omdat bij nul-urencontracten minder zekerheid bestaat dat de student zodanige arbeid verricht, dat hij als migrerend werknemer moet worden aangemerkt.

Wanneer verlenging van studiefinanciering voor een bepaalde periode is afgewezen, maar studenten in die periode voldoende arbeid verrichten om te kwalificeren als migrerend werknemer, kunnen zij voor die periode achteraf nog studiefinanciering aanvragen. Zij kunnen dit nog doen tot 1 april van het jaar volgend op het jaar waarop de arbeid is verricht.6^,7

Controle door DUO achteraf

DUO controleert achteraf, na afloop van het kalenderjaar, of de student de studiefinancieringsperiode ook daadwerkelijk als migrerend werknemer kon worden beschouwd en of de studiefinanciering aldus rechtmatig is toegekend. Hiertoe dienen studenten het gemiddeld aantal uren dat zij over het te controleren studiefinancieringstijdvak hebben gewerkt aan te tonen door middel van salarisstrookjes en een ingevulde werkgeversverklaring. Bij het vaststellen van de gemiddelden zal met een periode ter hoogte van één maand rekening worden gehouden met vakanties en eventuele ziekte.

Als DUO constateert dat de student over de gecontroleerde periode niet kon worden beschouwd als migrerend werknemer, wordt de studiefinanciering over die periode teruggevorderd.

Intrekking Beleidsregel controlebeleid migrerend werknemerschap

De Beleidsregel controlebeleid migrerend werknemerschap wordt ingetrokken.

Inwerkingtreding

Deze beleidsregel treedt in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van de Staatcourant waarin hij wordt geplaatst en werkt terug tot en met 1 september 2023.

Bekendmaking

Deze beleidsregel zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.