1.1. Achtergrond bij verantwoorde toeleveringsketens voor mineralen
Toegang tot mineralen is van cruciaal belang voor ondernemingen en consumenten. Mineralen
zoals tin, tantaal, wolfraam en goud (3TG) kennen een breed palet aan toepassingen
in economische sectoren zoals de hoogwaardige maakindustrie, de micro-elektronica
en de sieradenbranche. Belangrijke mineralen voor batterijen zijn kobalt, lithium,
nikkel, natuurlijk grafiet en koper. Een aantal regio’s waar dergelijke mineralen
kunnen worden gevonden, heeft te kampen met langdurige gewelddadige conflicten, politieke
instabiliteit, zwakke instituties, wijdverbreide ernstige mensenrechtenschendingen
en milieuschade. De winning van en handel in mineralen kan een significante rol spelen
in het financieren en voortduren van geweld en mensenrechtenschendingen in dergelijke
gebieden. Indien dit op een verantwoorde wijze geschiedt, kunnen de winning van en
de handel in mineralen een belangrijke rol spelen in de economische en sociale ontwikkeling
van mijnbouwgemeenschappen en landen.
De OESO-richtlijnen zijn bedoeld om ondernemingen te helpen bij de aanpak van maatschappelijke en milieurisico’s
in hun leverings- en productieketen, met een focus op grondstoffen en het verantwoorder
maken van grondstoffenketens uit conflict- en hoogrisicogebieden. De OESO-richtlijnen
inzake de zorgvuldigheidseisen voor verantwoorde bevoorradingsketens van bodemschatten
uit door conflicten getroffen gebieden en risicogebieden, de OESO-richtlijnen voor maatschappelijk verantwoord ondernemen, de VN-richtlijnen voor bedrijfsleven en mensenrechten en de OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen, vormen een belangrijk referentiepunt voor het European Partnership for Responsible
Minerals (hierna EPRM).
Naast en deels onderliggend aan de OESO-richtlijnen voor due diligence is in april
2017 Europese wetgeving inzake verantwoorde productieketens van mineralen aangenomen.
De verordening verantwoorde mineralen 2017/821 van de Europese Unie stelt due diligence
verplicht voor ondernemingen als smelterijen en grote importeurs die actief zijn op
belangrijke punten in de toeleveringsketen. De nieuwe EU batterijenverordening zal zorgvuldigheidseisen met betrekking tot batterijmineralen
bevatten voor actoren die batterijen op de Europese markt brengen.
1.2. Over het EPRM
Het EPRM is een internationaal multi-stakeholder partnerschap dat tot doel heeft verantwoorde
mijnbouw en handel in mineralen te bevorderen, met name in artisanale en kleinschalige
mijnbouw, in overeenstemming met internationale kaders en normen, in het bijzonder
de EU verordening verantwoorde mineralen en de OESO-richtlijnen, om uiteindelijk bij
te dragen aan de lokale ontwikkeling in producerende landen.
Het EPRM is bovendien bedoeld als begeleidende maatregel bij de EU verordening verantwoorde
mineralen, die op 1 januari 2021 in werking is getreden. Die verordening is weliswaar
een belangrijke mijlpaal, maar op zichzelf niet voldoende om de omstandigheden in
en rond de mijnen – met name in de artisanale en kleinschalige mijnbouw – te verbeteren
en zo bij te dragen aan de inclusieve ontwikkeling van de lokale economie. Precies
om die reden is het EPRM in het leven geroepen als begeleidende maatregel bij deze
wetgeving.
Het EPRM richt zich op 3TG en heeft een wereldwijd bereik. De missie van EPRM is het
verbeteren van lokale mijnbouwpraktijken, vooral in artisanale en kleinschalige mijnbouw,
om betere sociale, milieu en economische omstandigheden te creëren voor mijnwerkers
en lokale mijnbouwgemeenschappen. De actoren in de toeleveringsketen profiteren van
de nodige kennis en hulpmiddelen voor het implementeren van due diligence praktijken
in overeenstemming met internationale normen. Bovendien fungeert het EPRM als kennisplatform
waar organisaties in de hele toeleveringsketen toegang kunnen krijgen tot kennis over
de praktijk van due diligence en deze kunnen delen.
Het EPRM zal samen met zijn partners de vraag naar verantwoorde 3TG-mineralen stimuleren
en doen toenemen. Het zal inkoopkanalen voor verantwoorde mineralen een steun in de
rug geven waardoor leveranciers de risico’s in de toeleveringsketen kunnen herkennen
en verminderen. Verder moedigt het EPRM actoren in de toeleveringsketen en andere
partners aan om artisanale en kleinschalige mijnen en lokale mijnbouwgemeenschappen
te ondersteunen bij het verbeteren van hun methodes voor verantwoorde productie en
om toegang tot de markten te creëren.
De ambities van het EPRM zijn:
A – Verantwoord produceren
Artisanale en kleinschalige mijnwerkers produceren op een meer verantwoorde manier
en zijn beter uitgerust om hun toegang tot lokale en internationale formele markten
te beheren.
B – Verantwoord inkopen
Verbeterde gepaste zorgvuldigheid praktijken van ‘mid- en downstream’ actoren om tin,
tantalum, wolfraam en goud op verantwoorde wijze in te kopen.
C – Link productie & inkopen
Gevestigde uitwisselingen en koppelingen tussen actoren langs de toeleveringsketens
van mineralen stimuleren de totstandkoming van verantwoorde toeleveringsketens.
1.3. Over het Subsidieprogramma European Partnership for Responsible Minerals 2023–2028
Het Subsidieprogramma European Partnership for Responsible Minerals 2023–2028 (hierna
subsidieprogramma) draagt bij aan de hiervoor genoemde EPRM-ambities.
De voor het subsidieprogramma beschikbaar gestelde middelen zijn bestemd om subsidie
te verlenen aan samenwerkingsverbanden van ondernemingen en maatschappelijke organisaties.
Met behulp van deze subsidie kunnen zij activiteiten uitvoeren die bijdragen aan de
EPRM-doelstellingen.
Informatie over eerdere soortgelijke gefinancierde projecten staat op de EPRM-website.